Op Brinkstraat 25-1 woont in de jaren vijftig A.L. Ootjers. Ootjers, die afkomstig is uit Broek op Langendijk, is befaamd in Amsterdam vanwege zijn vaardigheid sloten open te maken. Vaak wordt hij ’s nachts gebeld, door de politie of door Amsterdamse burgers die zijn telefoonnummer hebben doorgekregen als enige Amsterdammer die in staat is hun slot zonder de verloren sleutel weer open te krijgen.
De voorzitter van de woningbouwvereniging stuurt ze door naar de timmerman van de woningbouwvereniging en die komt niet met een blij gezicht. Ik heb een geval gehad in West met een slot waar ze wel de sleutel bij hadden, maar die bleef alsmaar ronddraaien zonder dat het slot openging. Niets is eenvoudiger op te lossen, maar zo’n timmerman weet dat niet. Hij staat een halfuur te prutsen. Die vrouw komt op het idee van de vijf maal acht. Daar geven ze mijn nummer. Ik pak me brommer, met een kistje achterop waar mijn gereedschap ik kan, en met mijn naam en telefoonnummer op de zijkanten geschilderd. Ik zeg tegen mijn vrouw: “Wedden dat ik binnen een uur terug ben?” Dat zeg ik altijd, want het is vervelend voor haar, dat ik ’s nachts er op uit moet. Ik rij naar West, en ik heb dat slot in minder dan een minuut open.
Er is één ding waar Ootjers niet tegen kan. Dat zijn pottenkijkers, die hem de kunst van het sloten openen af willen kijken. Daarom weigert hij aan een slot te werken wanneer mensen niet voldoende afstand houden. Soms moeten ze zelfs beneden aan de trap blijven staan,
De Bescherming Bevolking is een organisatie die door de Nederlandse overheid in 1952 wordt opgericht. De bedoeling van de organisatie, die uit burgers wordt georganiseerd, is de plaatselijke bevolking te beschermen in het geval van oorlogsgeweld. Oprichting hangt sterk met de Koude Oorlog samen, waarbij een inval van de Russen niet wordt uitgesloten. Vrijwilligers voor Bescherming Bevolking worden vanaf 1952 geworven, waarbij de Watersnoodramp van 1953 de bevolking een extra stimulans geeft zich aan te melden. Iedere gemeente, waaronder Amsterdam, wordt ingedeeld in wijken en blokken, die zelf blok- en wijkploegen samenstellen onder blokhoofden.
Ook in Betondorp is in 1957 de organisatie actief. Concreet komt dat er op neer dat per iedere ca. 1.000 bewoners een blokploeg wordt samengesteld, en dat de gezamenlijke blokploegen een wijkploeg vormen, met een maximum van 15.000 inwoners. Blokhoofden en een wijkhoofd dus in Betondorp. We weten jammer genoeg weinig over het functioneren van het geheel, maar het zullen heel wat baasjes en wellicht een enkel bazinnetje bij elkaar geweest zijn. Een wereld op zich, waarbij de beste krachten uit de blokploegen ook door de overheid in de gelegenheid gesteld worden opleidingen te volgen, om op die manier ook deel te kunnen uitmaken van de reserve geneeskundige troepen en reddingsploegen, die in actie komen wanneer het aantal door de overheid beschikbaar gestelde troepen niet toereikend is.
In de loop van 1957 speelt zich in Betondorp in BB-kringen een conflict af dat steeds ernstiger vorm krijgt. Een en ander draait rond wijkhoofd J.T. van der Ham. Van der Ham wil zich niet voldoende voegen in de grotere en strak hiërarchisch georganiseerde organisatie van de BB, maar lijkt zichzelf eerder als burgemeester van Betondorp te beschouwen. Althans, dat is de opvatting van de hogere legerleiding. Daarbij is het zo dat de touwtjes van de BB in deze periode steeds strakker worden aangetrokken. Het crisisbesef is in de tweede helft van de jaren vijftig groter geworden en de medewerkers van de BB dienen nu ook voluit rekening te houden met een atoomoorlog en steeds meer cursussen dienen door de vrijwilligers te worden gevolgd.
Het conflict dat uitbreekt heeft te maken met de steeds grotere druk die op de vrijwilligers van de BB in Betondorp wordt uitgeoefend en komt tot een crisis wanneer van der Ham naar aanleiding van de sterk verhoogde eisen die voortaan op het gebied van EHBO aan de zogenaamde ‘noodwachters’ worden gesteld, het zich veroorlooft kritische opmerkingen te maken over de opvattingen van de leiding van de dienst. Dat laat deze niet op zich zitten, en van der Ham wordt uit zijn functie ontheven. De verzamelde blokhoofden van Betondorp pikken dit echter niet, en verklaren zich solidair met van der Ham.
De lokale organisatie te Betondorp komt nu onder leiding van vervangend wijkhoofd Mahieu te staan. Deze scherpt de discipline scherp aan, zoals dat van hem verlangd wordt. Grootschalige oefeningen worden voorbereid, die in het voorjaar 1958 in de wijk zullen worden gehouden. Tot onze zeer grote spijt ontbreekt het ons momenteel aan verdere informatie en weten we niet hoe het verhaal afgelopen is. We houden ons van harte aanbevolen voor meer gegevens over het functioneren van de BB Betondorp, wijkhoofd J.T. van der Ham en vervangend wijkhoofd Mahieu. Wij vermoeden overigens dat de laatste B.C. Mahieu is, die het nog ver zou schoppen in de BB en in 1959 als Hoofd Bescherming Bevolking van Amsterdam functioneerde. Hieronder een foto van de in 1905 geboren Mahieu in oorlogstijd.
Hier wilden we het voor nu even bij laten.
Voor meer informatie over de organisatie BB klik hier…
Amsterdam heeft de primeur van een lagere tuinbouwschool met speciale opleiding voor bloemisten-hoveniers. Gistermiddag heeft ir. B.K. Bartelds, inspecteur voor het tuinbouwonderwijs het nieuwe instituut, dat gevestigd is in de Watergraafsmeerschool in het Betondorp, onder grote belangstelling geopend.
Ir. Bartelds wenste de voorzitter van de nieuwe school. de heer H.A.W. Ruys, geluk met deze specialistenopleiding, waaraan reeds lang dringend behoefte bestond. “Zij vormde,” aldus de heer Bartelds, “de nog ontbrekende schakel in het tuinbouwonderwijs; de oprichting van deze school is voor de hoveniersstand van fundamentele betekenis.”
Wethouder mr. G. van ’t Hull kwam namens het gemeentebestuur gelukwensen en een geschenk aanbieden. Een zeer bijzonder geschenk: een schild, dat in de tweede helft van de vorige eeuw trots boven de ingang prijkte van het gebouw van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij Linnaeus, een der eerste tuinbouwopleidingsscholen in Nederland en gevestigd in het toen nog zeer landelijk gelegen Frankendael. In 1894 brandde het gebouw tot op de grond af… alleen het schild bleef ongeschonden en kreeg een plaats op een gemeentelijke rommelzolder.
“Laat het schild voor jullie niet alleen een symbool, maar ook een waarschuwing zijn,” zei wethouder Van ’t Hull tot de 24 aanstaande leerlingen. “Een waarschuwing om niet in de school te roken, want die brand in 1894 was het gevolg van een sigaret, die een der jongens achteloos had weggeworpen…”
De stichting “Amstelflora” schonk het bestuur van de nieuwe school f 500 voor het aanschaffen van een miscroscoop.
Even een rectificatie. De gedenksteen voor Joods Betondorp is niet alleen door een initiatief van Annie Ducroq tot stand gekomen, zoals ten onrechte in een artikel in de Dwars werd gesuggereerd waarvan de tekst van mijn hand afkomstig was. De steen ligt er vanuit een initatief van Annie met Theo en Marion van Participatie Betondorp. Ik werd hierop gewezen en rectificeer graag. Ere wie ere toekomt.
Zoals bekend zijn veel huizen in Betondorp in de jaren vijftig in niet al te beste staat meer. In september 1958 worden de eerste 12 huizen van de buurt gesloopt. Dit vindt plaats in de Tuinbouwstraat. Nog eens 54 huizen aan de Oogststraat staan ook op het programma. Het materiaal van de woningen, het zogenaamde koolbeton, een afvalproduct van de Amsterdamse vuilverbranding, bevat zoveel ijzer dat de woningen letterlijk aan het doorroesten zijn.
